Οι περισσότεροι από εμάς, τώρα ή έστω σε κάποια φάση της ζωής μας, έχουμε πάρει κάποιο είδος συμπληρώματος διατροφής. Σε κάποιες περιπτώσεις ίσως να το χρειαζόμασταν όντως, τις περισσότερες φορές όμως απλά πήραμε την κλασσική “εποχιακή” βιταμίνη ή εκείνο το συμπλήρωμα που χρησιμοποίησε η φίλη μας κ.ο.κ. Είναι όμως αλήθεια ή μύθος όλα αυτά που ακούμε για τις θαυματουργές ιδιότητες των συμπληρωμάτων διατροφής;
Τι είναι το συμπλήρωμα διατροφής
Για να ήμαστε ακριβείς, το Υπουργείο Υγείας ορίζει ως συμπλήρωμα διατροφής, τα διατροφικά προϊόντα που έχουν σκοπό τη συμπλήρωση της συνήθους δίαιτας και τα οποία αποτελούν συμπυκνωμένες πηγές θρεπτικών συστατικών ή άλλων ουσιών με θρεπτικές ή φυσιολογικές επιδράσεις.
Υπάρχει όφελος για τον οργανισμό;
Η αλήθεια είναι πως το σώμα μας έχει προσαρμοστεί έτσι, ώστε να μπορεί να απορροφήσει και να αξιοποιήσει τις ποσότητες των συστατικών αυτών μέσα από τη διατροφή, σε συγκεκριμένες δηλαδή συγκεντρώσεις και σε συνδυασμό με άλλα συστατικά των τροφών. Έτσι, οι επιπλέον ποσότητες είτε αποβάλλονται από το σώμα μας, είτε συσσωρεύονται και οδηγούν σε βλάβη. Υπάρχουν περιπτώσεις ουσιών που σε μεγαλύτερη ποσότητα από αυτή που χρειάζεται, αναστέλλουν τους μηχανισμούς του σώματος που κανονικά θα μας προστάτευαν.
Για παράδειγμα:
Οι αντιοξειδωτικές βιταμίνες μπορούν να μειώσουν τις ευεργετικές ιδιότητες της άσκησης για την υγεία της καρδιάς. Με λίγα λόγια, όταν μετά από μια ώρα αερόβιας προπόνησης πάρω μια πολυβιταμίνη για παράδειγμα, έχω αμέσως εξουδετερώσει όλους εκείνους τους μηχανισμούς της άσκησης που δρουν για την προστασία της καρδιάς.
Η χρόνια χορήγηση βιταμίνης Ε τελικά αναστέλλει τους αντιοξειδωτικούς μηχανισμούς του οργανισμού. Δηλαδή, ενώ λαμβάνεται για τις αντιοξειδωτικές τις ιδιότητες, η μακροχρόνια λήψη της προκαλεί ακριβώς το αντίθετο.
Συμπληρώματα διατροφής στο μικροσκόπιο
Βιταμίνη D (συνιστώμενη πρόσληψη: 10-15 mg/ημέρα)
ΜΥΘΟΣ: Στην ηλιόλουστη Ελλάδα δεν κινδυνεύουμε
ΑΛΗΘΕΙΑ: Έρευνες των τελευταίων 15 ετών δείχνουν έλλειψη στους Έλληνες.
Η ανεπάρκεια σε βιταμίνη D αποτελεί παράγοντα κινδύνου όχι μόνο για οστεοπόρωση, αλλά και καρδιαγγειακά, διαβήτη τύπου 2, καρκίνο, υποπαραθυροειδισμό και κατάθλιψη (αν και χρειάζεται περαιτέρω έρευνα). Δύο είναι οι πηγές της:
Έκθεση στον ήλιο (παράγεται στο δέρμα η D3)
Λιπαρά ψάρια, συκώτι, τυρί, αυγά (D2 , D3)
Γιατί υπάρχει έλλειψη, ειδικά σε μεγαλύτερες ηλικίες;
Η διαδικασία της γήρανσης αδυνατίζει το δέρμα και μειώνεται η σύνθεση της βιταμίνης
Είναι πάντα ντυμένοι και με αντηλιακό στον ήλιο, οπότε δεν υπάρχει ελεύθερο σημείο του δέρματος για σύνθεση
15 λεπτά την ημέρα στον ήλιο τις πρωινές ή απογευματινές ώρες ΔΕΝ αποτελούν κίνδυνο για καρκίνο του δέρματος και συνήθως αρκούν για να παραχθεί η απαραίτητη βιταμίνη D
Το κάπνισμα, η καθιστική ζωή και η παχυσαρκία μειώνει την απορρόφησή της
Βιταμίνη C (συνιστώμενη πρόσληψη 45mg/ημέρα)
ΜΥΘΟΣ: Είμαι καπνιστής άρα χρειάζομαι συμπλήρωμα βιταμίνης C.
ΑΛΗΘΕΙΑ: Δεν υπάρχουν αρκετά ερευνητικά δεδομένα που να προτείνουν αύξηση της συνιστώμενης πρόσληψης της βιταμίνης σε καπνιστές. Η ποσότητα παραμένει στα 45mg ημέρα= 1 μεγάλο πορτοκάλι!
Συμπλήρωμα Σκόρδου
ΜΥΘΟΣ: Ρίχνει την αρτηριακή πίεση
ΑΛΗΘΕΙΑ: Σε δόσεις των 600mg σκόνης σκόρδου (2 κ. γλυκού) μια μόνο έρευνα έδειξε ότι ενδεχομένως έχει ευεργετικές ιδιότητες. Παρόλα αυτά εάν χρησιμοποιείται ως αντικατάστατο άλατος μαζί με λεμόνι και άλλα μυρωδικά, μειώνει έμμεσα την πίεση.
Ω-3 λιπαρά οξέα
ΜΥΘΟΣ: Μπορώ μόνο από συμπλήρωμα να πάρω την δόση που χρειάζομαι
ΑΛΗΘΕΙΑ: 220γρ λιπαρών ψαριών (πχ: σαρδέλες) τουλάχιστον 2 φορές/εβδομάδα αρκούν, ενώ παράλληλα μας δίνουν σελήνιο, ασβέστιο, καλής ποιότητας πρωτεΐνη και ταυρίνη.
Πότε χρειάζομαι συμπλήρωμα διατροφής;
Κάθε κανόνας έχει και εξαιρέσεις. Και σε αυτή την περίπτωση, άτομα που έχουν προβλήματα απορρόφησης βιταμινών ή ελλείψεις σε θρεπτικά συστατικά, χρειάζονται συμπλήρωμα διατροφής. Τέτοια παραδείγματα είναι το φυλλικό οξύ και ο σίδηρος στις εγκύους, η βιταμίνη D σε άτομα με σημαντική έλλειψη και η B12 σε αυστηρά χορτοφάγους.
Πάντα χρειάζεται η σύμφωνη γνώμη του γιατρού για να εξακριβώσει που υπάρχει το πρόβλημα και ποιο σκεύασμα είναι το κατάλληλο.
Στυλιανοπούλου Γεωργία
Διαιτολόγος – Διατροφολόγος